دانلود رایگان نقشه اتوکد - پلان های مجتمع اداری - تجاری ۱۲ طبقه

دانلود رایگان نقشه اتوکد - پلان های مجتمع اداری - تجاری ۱۲ طبقه

پسورد : ندارد

فرمت : DWG

برای دانلود روی تصویر کلیک کنید

دانلود فایل اتوکد و تصاویر پلان ساختمان مسکونی – دوبلکس

پلان ساختمان مسکونی – دوبلکس | 3.08 مگابایت | فرمت DWGو JPG

نقل قول :

ساختمانهای مسکونی یکی از پلانهایی هست که حتی شخصی که معمار نیست و رشته معماری را نخوانده باشد نیز به دنبالش هستند . و امروز به این تصمیم رسیدیم که تعداد پلانهای مسکونی را بیش از هر مطلب دیگری مورد توجه قرار دهیم و تعداد بیشتری در سایت قرار بگیرد...

به حجم 3.59 مگابایت

در فرمت فشرده (zip)

درصورت لازم به بودن پسورد از این استفاده کنید

www.cad30ty.com

برای دانلود روی تصویر کلیک کنید

دانلود نقشه فرودگاه

دانلود لینک مستقیم

حجم:۷۳۹ کیلو بایت

تاریخچه ساخت حرم امام رضا

 

بنای حرم در طول تاریخ و به‌تدریج ساخته شد و گسترش یافت. در به‌وجود آمدن فضای کنونی حرم، مردان و زنانی بلند همت، در هر دوره‌ای از تاریخ ایران زمین، نقشی داشته‌اند که نام خود را تا ابد زیر نام حضرت رضا (علیه السلام) جاودانه کرده‌اند. هر کاشی و سنگی که بر دیوارهای حرم جای گرفته، نشان از عشق و ارادت مردمانی از این سرزمین به مولا و آقایشان حضرت رضا (علیه السلام) دارد. تاریخ موجود در کتیبه‌‌های حرم، از دوره سامانیان تا دوره قاجاریه را نشان می‌دهد.

 

با شهادت امام رضا (ع)در سال 203هجری قمری پیکر پاک آن حضرت را در کنار قبر هارون الرشید که به بقعه هارونی مشهور بود به خاک سپردند . این عمارت در میان خانه باغ بزرگ و مصفایی قرار داشت که محل حکمرانی مالک آن "حمید بن قحطبه طایی"والی توس بود.

 
سامانیان؛ اولین آبادگران
به روایت تاریخ، بوبکر شهمرد، از پیشکاران نوح بن منصور سامانی، شهادت‌گاه علی بن موسی الرضا (علیه السلام)، امام هشتم شیعیان را آباد کرد.
به گفته ابن بابویه، محمد بن عبد الرزاق طوسی و امیر محمدیه، از امرای عهد سامانی، در دوران امارتشان نسبت به مرقد مطهر امام (علیه السلام) کمال ارادت و توجه داشتند و تزییناتی در حرم به وجود آوردند.
در اوایل قرن چهارم هـ.ق به دستور عضد الدوله دیلمی، مرقد منور امام (علیه السلام) به سبک آن زمان تعمیر و تزیین شد.

غزنویان؛ یادگاران مسجد بالاسر
یمین الدوله، سلطان محمود غزنوی، عمارت مشهد توس را که مرقد علی بن موسی الرضا (علیه السلام) و رشید در آن دوران است، پس از تخریبی که پدرش سبکتکین غزنوی در قبه به وجود آورد، از نو ساخت و بنایی زیبا بر آن بنیاد کرد.
علاوه بر این، ابوالحسن عراقی معروف به دبیر، در اوایل قرن پنجم ضمن مرمت بقعه رضوی، اقدام به ساخت مسجد بالاسر در کنار حرم مطهر کرد. مسجد بالاسر یادگار دوره غزنویان است.

 

نقاره خانه

از جمله اماکن مهم و تاریخی حرم مطهر نقاره خانه است که اکنون بر روی ایوان شرقی صحن انقلاب قرار دارد بنابر شواهد تاریخی نقاره زنی در آستان قدس از دوره غزنویان مرسوم گردیده و در قرون پس از آن ادامه یافته است بنا به رسم قدیم در طول سال به استثنای محرم و صفر ،در هر شبانه روز ،دو نوبت دقایقی قبل از طلوع و غروب آفتاب و ولایت ائمه اطهار (ع)به استثنای شهادت ها ،نقاره با طنین خاصی نواخته می شود.افزون بر این، هنگامى که حادثه خاصى رخ دهد که مردم شادمان گردند و جشنى همگانى پدید آید، نقاره نوازان بر فراز نقاره خانه مى روند و بر طبل ها مى کوبند و در شیپورها مى دمند.هر گاه در آستان امام هشتم (ع) بیمارى شفا یابد و به خیل شفایافتگان آستان حضرتش افزوده شود، به منظور اعلام همگانى و اظهار سرور و شادمانى ، نقاره ها را به صدا در مى آورند. نقاره زنان هفت نفر هستند که سه نفرشان بر طبل مى کوبند و چهار نفر در شیپور مى دمند.

 

 

سلجوقیان؛ اولین گنبد
در این دوره اولین گنبد بر روی بقعه ساخته شد.گنبد بزرگ و درخشانی است که بر فراز حرم امام رضا (ع)قرار دارد بزرگترین نماد شاخص و مظهر مشهد مقدس به شمار میرود.ارتفاع آن از کف تا بالای گنبد 20/31متر است.کتیبه بزرگی به صورت یک نوار گنبد را دور میزند این کتیبه به خط«علیرضا عباسی»است.گفته شده است که نخستین گنبد به دستور سلطان سنجر سلطان سلجوقی و به اهتمام وزیرش "شرف الدین قمی "بر فراز مضجع شریف بنیان گردید .در عهد صفویه ابتدا شاه طهماسب (930تا984ق)گنبد را مطلا کرد و سپس شاه علاس اول (996تا1038ق)ساقع گنبد را با خشت های طلا پوشاند.

 

خوارزمشاهیان؛ دوران کاشی‌‌های سنجری
در دوره خوارزمشاهیان، کاشی‌کاری در حرم رنگ و بوی بیشتری یافت. در اوایل قرن هفتم هـ.ق بار دیگر ازاره حرم مطهر با کاشی‌‌های ممتاز معروف به کاشی سنجری تزیین شد. اکنون این کاشی‌‌ها با تاریخ اثنی عشر و ست مائه (۶۱۲) در حرم موجود است.
به‌علاوه در این دوره، اطراف در پیش روی مبارک، در ضلع شمالی رواق دار الحفاظ، با کتیبه‌ای از کاشی چینی مانند ممتاز تزیین شد. در این کتیبه به خط ثلث برجسته، نام و نسب حضرت امام رضا (علیه السلام) تا حضرت امیرالمؤمنین (علیه السلام) مکتوب شده ‌است.

تیموریان؛ مسجد گوهرشاد و مدرسه دو در
عهد تیموری، دوران پربار و با شکوهی از نظر معماری حرم به‌شمار می‌رود. گوهرشاد خاتون، همسر شاهرخ بن امیر تیمور گورکانی، بانی معروف مسجد گوهرشاد، در این دوره زندگی می‌کرد. از آثار مهم این دوره، بنای باشکوه مسجد گوهرشاد در جنوب حرم مطهر و دو رواق تاریخی دار الحفاظ و دار السیاده است. مدرسه پریزاد، مدرسه دو در و مدرسه سابق بالاسر که متصل به ضلع غربی دار السیاده بود و اکنون جزء رواق دار الولایه است، هم به این دوره مربوط می‌شود. همه این بناها مربوط به دوران حکومت همسر گوهرشاد خاتون یعنی شاهرخ تیموری است.
از آثار دیگر عهد تیموری، ضلع جنوبی صحن انقلاب است که به همت امیر علیشیر نوایی، وزیر سلطان حسین بایقرا، آخرین امیر تیموری، بین سال‌‌های ۸۸۵ ـ ۸۷۵ هـ.ق ساخته شد.

مسجد گوهرشاد اواخر دوره قاجار

   

 

 

 

عهد صفویه؛ دوران طلاکاری
دوران صفویه نیز دوران مهمی در تاریخ معماری حرم به شمار می‌رود. طلاکاری گنبد و گلدسته، ساخت اولین ضریح مرقد منور، رواق‌‌های توحیدخانه، گنبد الله وردی‌خان و گنبد حاتم خانی، همه مربوط به این دوره است. شاه طهماسب، شاه عباس و شاه سلیمان صفوی، از جمله شاهانی بودند که در این دوره با اقدام‌های اساسی خود، نامشان را در تاریخ معماری حرم ثبت کردند. شاه طهماسب صفوی در سال ۹۳۲ هـ.ق برای اولین بار گنبد را به طلا آراسته کرد و اقدام به تهیه اولین ضریح مرقد منور به سال ۹۵۷ هـ.ق کرد. علاوه بر این، ایوان امیر علیشیر و گلدسته کنار گنبد را هم طلاکاری کرد.

در زمان شاه عباس، صحن انقلاب وسعت یافت و اضلاع شرقی و شمالی و غربی آن با ایوان‌‌ها و حجره‌‌ها ساخته شد و شاه عباس دوم اقدام به تعمیر و کاشی‌کاری آن کرد.
در سال ۹۹۷ هـ.ق که عبد المؤمن خان ازبک اقدام به غارت اموال آستان قدس رضوی و طلاهای گنبد کرد، شاه عباس اول در سفری که به مشهد آمد، مجدداً گنبد را طلاکاری کرد. این کار در سال ۱۰۱۶ هـ.ق پایان یافت. علیرضا عباسی این جریان، یعنی آمدن شاه عباس و طلاکاری گنبد را با خط ثلث در کتیبه کمربندی گنبد خطاطی کرده است.
شاه سلیمان صفوی هم به تعمیر رواق دار السیاده و طلاکاری مجدد گنبد که در اثر زلزله سال ۱۰۸۴ هـ.ق آسیب دیده و فرو ریخته بود، اقدام کرد. طلاکاری مجدد گنبد در عهد شاه سلیمان، بر چهار ترنج ساقه گنبد به خط محمدرضا امامی کتیبه شده است.

 

به گزارش ابن بطوطه در حدود سال 730ه.ق اولین ضریح چوبی-فلزی بر روی مضجع شریف حضرت رضا (ع) ساخته شد و دومین ضریح متعلق به سال957ه.ق در عصر صفویه بوده است. در دوره های پس از آن نیز ضریح هایی در سال 1160و 1238ه.ق و1338ه.ش جایگزین آن گردید.

دوره افشاریه؛ سقاخانه اسماعیل طلا
در وسط صحن انقلاب ،سقا خانه ای با کتیبه ای مطلا از دوران سلطنت نادر شاه افشار است به همین دلیل آن را سقا خانه نادری نیز میگویند بنابر متون قدیم ،بین سالهای 1144تا 1145هجری قمری به دستور نادر شاه افشار سنگابی را یکپارچه از سنگ مرمر با ظرفیت سه کر ٰاز هرات به مشهد آوردند و شخصی به نام استاد اسماعیل طلا کار را بر فراز سنگاب پوششی هشت ضلعی و سقفی گنبدی شکل بنا نهاد و آن را طلا کاری کرد .سقف گنبدی شکل سقا خانه بر روی پایه هایی از سنگ مرمر کنده کاری شده و کاشی قرار دارد و سطح آن از بالای کاشی پایه ها با خشت های مطلا و پیرامون آن با اسما الله تزئین شده است.این سقا خانه در سال 1347ه.ش تجدید بنا شده است.

 

 

دوره قاجاریه؛ دوران آینه‌کاری
دوره قاجاریه هم از نظر معماری، دوران مهمی در تاریخ حرم به شمار می‌رود. بنای صحن آزادی مربوط به این دوره است. در این عهد، ایوان غربی صحن آزادی به طلا آراسته و به ایوان ناصری معروف شد. در همین دوران، کاشی‌کاری و تزیینات صحن آزادی انجام شد. علاوه بر این، در سال ۱۲۷۵ هـ.ق قائم مقام نوری اقدام به آینه‌کاری روضه منوره کرد و در همین دوره بود که رواق‌‌های توحید خانه، دار الحفاظ و دار السیاره آینه‌کاری شد.

 

 

 

  

شکوه گسترش حرم بعد از انقلاب اسلامی در یک نگاه

شاید کم سن و سال‌‌ها فلکه قدیم حضرت را زیاد به خاطر نیاورند، زمانی که حریم حرم خیلی کمتر از الآن بود و دور تا دور فلکه حضرت را حجره‌‌های کوچک بازاری‌‌ها فرا گرفته بود. اما مشهدی‌‌های با سابقه و قدیمی حتماً آن سال‌‌ها را به یاد می‌آورند. آن‌‌ها وقتی خاطرات سی سال پیش‌شان را با الآن مقایسه می‌کنند، می‌بینند خیلی چیزها تغییر کرده است.
حقیقتی که همه زائران دور و نزدیک حضرت رضا (علیه السلام) هم به آن معتقدند، این است که حرم از بعد از انقلاب به این طرف، چیز دیگری شده است؛ با شکوه‌تر و وسیع‌تر.
افزایش تصاعدی زائران، عدم گنجایش فضاهای باز و سرپوشیده حوزه حرم و رواق‌‌ها، عدم سهولت زیارت و آمد و رفت انبوه زائران و ...، آستان قدس رضوی را وا داشت به راه‌‌هایی فکر کند که ضمن در نظر گرفتن مسائل اجتماعی، فرهنگی زیارتی و خدماتی، بهترین و آرام‌ترین فضاهای لازم برای زیارت و نیایش زائران فراهم شود.
با عنایت تولیت عظمی آستان قدس رضوی، روند احداث فضاهای زیارتی، فرهنگی و خدماتی به‌سرعت افزایش یافت، به‌گونه‌ای که طی سال‌‌های اخیر، حجم عملیات اجرایی بالغ بر پنج برابر بناهای قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است. زیربنای اماکن در طول ۱۲ قرن، حدود ۱۲ هکتار بود، در صورتی که از پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون به ۹۰ هکتار رسیده است. احداث بناهای سرپوشیده و فضاهای باز جدید، همراه با توسعه و ترمیم بناهای گذشته، از رویکردهای اصلی این ساخت و سازها بوده، ضمن این‌که آستان قدس رضوی در این سال‌‌ها از توسعه فضاهای فرهنگی هم غافل نمانده است.
با احتساب تلاش‌‌های اخیر، از آغاز پیدایش حرم تاکنون، ۲۶ بنای سرپوشیده به نام رواق، ۹ فضای باز به نام صحن و ۴ مدخل ورودی به نام بست در اطراف مضجع شریف رضوی ساخته شده است.

 

ساخت ضریح فعلی در سال 1372ه.ش به امر تولیت آستان قدس رضوی با طرحی از استاد فرشچیان آغاز شد .ساختار این اثر با ترکیبی از آهن ،فولاد ،چوب گردو،پوشش طلا و نقره و آراستگی های منحصر به فرد در نهایت استحکام به وزن 12تن و ابعاد 73/3و 78/4با بلندی چهار متر در مدت هفت سال پایان یافت.ضریح مطهر جدید حدود ۱۲ تن وزن داشته، ضخامت پوشش نقره‎ای و طلایی آن و اتصال روکش‎های بدون پیچ یکی از ویژگی‎های این ضریح است. طول ضریح ۷۸/۴ و عرض آن ۳۷/۳ و ارتفاع آن با محاسبه سنگ پایه ۹۶/۳ متر می‎باشد.

  

 

 

 

 

 

 

   

دومین ضریح مطهر امام رضا(ع) دومین ضریح فولادی مرصع است که در سال 1160 ه.ق. ساخته شد و واقف آن شاهرخ میرزا (فرزند رضا قلی میرزا) نوه نادرشاه افشار می‌باشد.

  

 بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) 1350

 

 

 بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) 1355

 

بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) 1392

 

 

کاخ چهل ستون

چهل ستون؛ باغی بزرگ بالغ بر 67 هزار متر مربع است که در دوره شاه‏ عباس اول (996-1038 ه.ق.) احداث گردیده است. در این باغ که "باغ جهان نما" نام داشت شاه عباس کوشکی به شکل کلاه فرنگی بنا کرد که بنای اولیه کاخ چهلستون است؛ تالار میانی کاخ امروزی و غرفه های چهار گوشه ی آن را شامل می شود. وی بعدها این کوشک را به دیوانخانه، محل استقرار کارکنان و دبیران دربار اختصاص دارد.  حدود نیم قرن بعد شاه عباس دوم تصمیم گرفت آنجا را به کاخی برای پذیرایی مهمانان خارجی تبدیل کند؛ بدین منظور کاخ را توسعه داد؛ ایوان شرقی را آینه کاری کرد و دستور داد تا صحنه های بزم و رزم را بر دیوار های آن نقاشی کنند. تالار آینه و تالار هجده ستون و دو اتاق شمالی و جنوبی تالار آینه و ایوان های طرفین سرسرای پادشاهی و حوض بزرگ مقابل تالار با کلیه تزئینات نقاشی و آینه کاری و کاشی کاری دیوارها و سقف ها در زمان شاه عباس دوم به آن افزوده  شده است. در سال 1057 شاه عباس دوم با دعوت از سفیران کشورهای خارجی این بنای باشکوه و کم نظیر را افتتاح کرد.

کاخ چهلستون؛ اصفهان

وجه تسمیه چهلستون بنابر تحقیق آنوبانینی؛ به دلیل تعدد ستون های این کاخ است که در ادب پارسی تعدد و کثرت را با عدد چهل بیان می کردند. اما چون تعداد ستون های این ایوان کاخ بیست عدد است، جمعی از راه تفسیر گفته اند که این کاخ با انعکاس ستون ها درآب حوض زیبای مقابلش مفهوم چهلستون پیدا می کند.

انعکاس ستون های کاخ چهلستون؛ اصفهان

ایوان کاخ چهلستون مرکب از دو بخش می باشد،یک بخش که بر 18 ستون چوبی و رفیع استوار گردیده است؛ و چهار ستون وسط که بر روی 4 شیر سنگی قرار گرفته و حجاری آنها به گونه ای است که از دهان این چهار شیر آب فوران می کرده و به حوض مرمری تالار می ریخته است. قسمت دیگر که کمی مرتفع تر است سردر ورودی تالار را تشکیل می دهد و آن را تالار آئینه نامیده اند. این قسمت بر دو ستون قرار گرفته و سراسر آن مزین به آئینه کاری وسیع و پرکاری است که در آن آئینه های ریز و خوش نقش به صورت معرق در کنار آئینه های قدی و خشتی به کار رفته اند. سقف تالار از قابهای چوبی و به اشکال مختلف هندسی ساخته شده اند و تصویر قرینه حوض مرمرین وسط ایوان در تزئینات سقف مشاهده می شود. این قرینه سازی شباهت بسیاری با ایوان تالار عالی قاپو دارد.

کاخ چهلستون؛ اصفهان

تالار مرکزی کاخ که اختصاص به میهمانان و شخصیت های کشورهای خارجی داشته، حاوی نقاشی هایی است که وقایع تاریخی دوران های مختلف را بیان می دارند. این سالن با شکوه که بر گنبدی منقوش استوار است با لچکی های رنگارنگ و طرح های طلایی و شفاف از شاهکارهای هنری آن عصر محسوب می شود.
نقاشی های موجود در تالار مرکزی کاخ که برخی از آنها در عصر قاجار بر روی نقاشی های سابق کشیده شده اند، شرح پذیرایی شاه عباس اول و دوم و شاه طهماسب از امرای ترکستان و همایون هندی و نیز جنگ شاه اسماعیل اول با ازبکان است. دو تصویر دیگر (که در عهد قاجار نقاشی شده اند) یکی روبروی در ورودی تالار و دیگری مقابل آن است، جنگ چالدران در دوران شاه اسماعیل اول و جنگ کرنال در زمان نادر شاه افشار را به نمایش می گذارد.
استخر کاخ علاوه بر زیبایی، باعث لطافت هوا می گردد. در چهار طرف این استخر مجسمه هایی قرار دارند که مربوط به عمارت چهلستون نیستند و به هنگام تخریب قصر سرپوشیده، به این محل منتقل شده اند. به نوشته برخی از مورخین، این عمارت در عهد آخرین پادشاه صفوی؛ شاه سلطان حسین؛ به سال 1118 دچار آتش سوزی شده و قسمتهایی از آن در آتش سوخته است. که ظاهرا توسط شاه سلطان حسین مطابق وضع سابق باز سازی شده است.

عکس های دیدنی از بناهای تاریخی کشور ایران

مجموعه : آشنایی با شهرها و کشورها

چرخ فالکرک (The Falkirk Wheel)

طراحی چرخ بالابر:

طراحی و معماری این چرخ و سازه آن تحت نظارت و حمایت موسسه طراحی RMJM کشور اسکاتلند صورت گرفته و  در ابتدا توسط شرکت مهندسی نیکول راسل طراحی گردیده است. این چرخ که قطر کلی آن 35 متر می‌باشد تشکیل شده از دو بازو که هر کدام تا 15 متر نسبت  به محور مرکزی با قطر 3.5 متر امتداد  دارند و شکل آنها شبیه به تبرهای دوسر است که در جنگهای قرون وسطای اروپا  مورد استفاده قرار می‌گرفتند.

این دو بازو در فاصله 25 متری از یکدیگر قرار گرفته اند و دو مخزن (جایگاه حمل قایقها) در حالی که از آب پر می‌شوند با ظرفیت80000   گالن ( 302 تن) بین آنها قرار دارند. این دو مخزن حمل، فارغ از آنکه در حال حمل قایق باشند یا خیر، همواره وزن ثابتی داشته و در مجموع 600 تن وزن دارند. این موضوع به قانون ارشمیدس بر می‌گردد که می‌گوید " هر جسم شناور به میزان وزن خود آب را جابجا می‌کند" و لذا در زمانیکه قایق در مخزن قرار می‌گیرد،به میزان وزن قایق آب از مخزن حمل خالی می‌شود و در نتیجه مقدار وزن مخزنها همواره ثابت می‌ماند.

این چرخ در مدت زمان 5.5 دقیقه، با صرف توان بسیار اندک،180 درجه می‌چرخد و توان مصرفی آن تنها 22.5 کیلووات است که بوسیله موتور برق تامین می‌گردد. به بیان دیگر می‌توان گفت انرژی مصرفی 1.5 کیلو وات ساعت در مدت زمان 4 دقیقه می‌باشد که تقریباً می‌توان آنرا برابر با انرژی لازم برای جوش آوردن 8 عدد کتری آب در نظر گرفت. این سیستم، تنها بالابر حمل قایق در نوع خود می‌باشد و  نشانی از توانمندی مهندسی در کشور اسکاتلند است.
 

چگونگی عملکرد چرخ فالکرک:

چرخ به همراه محوری که در دو انتهای آن روی یاتاقان‌های مخصوص ( Slewing Bearing ) قرار گرفته اند گردش می‌کند. حلقه بیرونی این یاتاقانها روی پایه بتونی قرار گرفته و ثابت شده است. حلقه داخلی این یاتاقانها دارای چرخدنده داخلی است و به شکل یک حلقه گردنده عمل می‌کند. این حلقه چرخان بوسیله   مجموعه‌ای از 10 موتور هیدرولیک که در بخش ثابت یاتاقان قرار گرفته اند حرکت می‌کند. حرکت این موتورها توسط یک پمپ هیدرولیک که بوسیله یک موتور الکتریکی فعال میشود، صورت می‌گیرد. محور هر یک از این موتورها به چرخدنده‌ای متصل است که بصورت چرخدنده سیاره‌ای ثابت عمل می‌کنند و از این طریق حلقه داخلی یاتاقان و محور را می‌گردانند. در نهایت چرخ با سرعت زاویه‌ای 8/1( یک هشتم ) دور در دقیقه می‌چرخد.
 

چگونه مخازن حمل در طول حرکت تراز باقی می‌مانند:

مخازن مذکور در واقع می‌بایستی با همان سرعت گردش  چرخ، اما در خلاف جهت چرخش آن، بگردند تا از سقوط قایق‌ها یا ریختن آب از مخازن جلوگیری شود. انتهای هر کدام از این مخازن، در دو سمت، به چرخهایی مجهزند که روی سطح داخلی حفره‌های 8 متری (روی بازوها) حرکت می‌کنند. لذا مخازن به این چرخها تکیه داشته و امکان چرخش دارند. گردش مخازن توسط مجموعه‌ای از چرخدنده‌ها کنترل می‌شود.

این مجموعه شامل سه چرخدنده حلقه‌ای 8 متری و دو چرخدنده کوچک مابین آنها میشود که همگی دارای دنده‌های خارجی هستند. چرخدنده بزرگ مرکزی، بصورت یک چرخدنده خورشیدی ثابت عمل می‌کند و برای جلوگیری از حرکت آن، جدا از محور در سمت موتور خانه و روی پایه بتنی نصب شده است.چرخدنده‌های کوچک، بصورت چرخدنده‌های سیاره‌ای عمل کرده و روی بازو ( سمت موتورخانه) نصب می‌شوند. وقتی موتور‌ها چرخ  و بازو‌ها را می‌گردانند چرخدنده‌های سیاره‌ای کوچک با چرخدنده خورشیدی مرکزی درگیر می‌شوند و در نتیجه چرخدنده‌های سیاره‌ای با سرعت بیشتری نسبت به چرخ ولی در همان جهت شروع به گردش می‌کنند. چرخ دنده‌های سیاره‌ای مذکور، سپس با چرخدنده‌های حلقه‌ای بزرگی که به انتهای هر یک از مخازن متصل و ثابت شده اند درگیر شده و باعث گردش آنها با سرعت برابر با چرخ و در جهت عکس آن می‌گردند. در نتیجه مخازن در طول حرکت همواره پایدار و کاملا تراز خواهند ماند.

ساخت چرخ:

این سیستم توسط شرکت مهندسی باترلی  در دربی شایر تحت عنوان پروژه‌های هزاره اجرا گردید تا دو کا نال فورت اند کلاید و یونین را به یکدیگر متصل نماید. البته هدف اصلی پروژه استفاده  تفریحی از آن بوده است. دو کانال یاد شده در گذشته نیز بوسیله یازده دریچه قفل شونده به یکدیگر متصل می‌شدند که پس از سال 1930 متروک مانده و از بین رفته بودند. کمسیون طرحهای هزاره تصمیم گرفت که مجددا این دو کانال را که در مرکز اسکاتلند قرار گرفته اند  به یکدیگر متصل کرده و در واقع، مجددا گلاسکو را به ادینبورگ پیوند بزند. در میان طرحهای مختلف ارائه شده طرح چرخ فالکرک، برنده شد. مانند بقیه پروژه‌های هزاره در محل احداث این پروژه اقامتگاه، رستوران و فروشگاه‌هایی نیز در نظر گرفته شده است. هزینه ساخت چرخ فالکرک 17.5 میلیون پوند و کل پروژه 84.5 میلیون پوند بوده است. 
 

چاله بارانداز:

این چاله در واقع محلی خشک و عایق شده نسبت به آب   می‌باشد و در صورت ورود آب به چاله پمپهای تعبیه شده در آن آب را تخلیه می‌کنند. هنگامی که پس از گردش چرخ، بازو‌ها بصورت عمودی قرار گرفتند و سیستم متوقف شد، دریچه مخزن باز شده و ورود و خروج قایقها را ممکن می‌سازد. در واقع فضای زیر مخزن حمل در این حالت خالی می‌ماند. در صورتی که چنین چاله‌ای در نظر گرفته نمی‌شد، هر بار در گردش چرخ بازوها وارد آب می‌شدند و در این حالت مشکلات زیادی از جمله اغتشاشات آب و عدم پایداری مخزن و نیز نیاز به توان بیشتر برای غلبه بر ویسکوزیته (چسبندگی) آب بوجود می‌آمد.

معماری مصر باستان

معبد ادفو

 

طی ۱۰ هزار سال تمدن مصر باستان که در دره نیل واقع شده یکی از شاخص‌ترین تمدن‌های زمانه خود است. حتی امروزه آثار معماریی مانند مجسمهٔ ابوالهول و اهرام سه‌گانه جزو فهرست میراث فرهنگی یونسکو به‌شمار می‌آیند.

 

معماری مصر باستان را منتقدان معماری به چندین روش دسته‌بندی کرده‌اند.

 

محتویات

 

    ۱ دسته‌بندی بر پایه مصالح

    ۲ دسته‌بندی بر پایه دوره تاریخی

    ۳ ایده‌ها و مفاهیم

        ۳.۱ مومیایی‌ها

        ۳.۲ زندگی پس از مرگ

    ۴ اهرام

    ۵ عملیات ساخت بناها

    ۶ طراحی معماری

        ۶.۱ معماری مصر

        ۶.۲ معماری پادشاهی کهن

        ۶.۳ مقابر مصطبه ای

        ۶.۴ هرم پله پله ای زوسر(جوسر)

        ۶.۵ اهرام ثلاثه

    ۷ جستارهای وابسته

    ۸ منابع

 

دسته‌بندی بر پایه مصالح

 

معماری مصر باستان را بر پایه مصالح مورد استفاده به دو دسته می‌توان تقسیم کرد.

 

    بناهایی که از خشت (آجر نپخته) در ساخت آنها استفاده شده‌است.

    بناهایی که از سنگ‌هایی نظیر بازالت، آهک، مرمر و گرانیت ساخته‌شده‌اند.

 

آثار معماری به جا مانده از تمدن مصر باستان با توجه به مصالحی که در ساخت آنها به کار رفته است به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته نخست بناهایی هستند که مصالح به کار رفته در آنها آجر نپخته بوده است. از این نوع آجر در ساخت خانه‌های مصری در طول تمدنهای فراعنه، یونانی، قبطی و اسلامی استفاده می‌شده است و امروزه در ساخت خانههای روستایی کاربرد دارد. نوع دوم معماری سنگی است.

 

    مصریها قومی ابدیت گرا بودند. در مصر هر معماری که مربوط به آن د نیا باشد سنگی است و هر معماری که مربوط به این دوران باشد خشتی و فانی است.

 

گذشته از معماریی که در خدمت مذهب و مراسم تدفین بود نوع دیگری از معماری با نام معماری نظامی نیز در مصر رواج داشت که معرف آن قلعهها و برجهایی بودند که در آن زمان ساخته شدهاند این نوع معماری در دوران حکومت آل ایوب به اوج خود رسید که نمونههای بارز این سبک معماری قلعه صلاحالدین و دژ المظفراست.

 

شکی نیست که قاهره بعد از اسلام تا پایان دوران عثمانی کماکان شاهکار معماری جهان محسوب می‌شد که دیوارهایی دور تا دور آن را محصور کرده بود. دروازههای باشکوهی برای تردد به این شهر در بین این دیوارها ساخته شده بودولی تنها دروازههای بابالنصر، بابالفتوح و بابالزویلا باقی‌مانده است.

 

    در دوره بعد از این ساخت کلاً" عوض شد و ساخت معبد و مقبره سنگی و صخره‌ای صورت گرفت یعنی صخره را سوراخ کرده و داخل آن مقبره می‌ساختند. مشهورترین آنها مقبره خنوم حوتپ در ۲۱۸۰ق. م و مقبره آمنمحت در بنی حسن می‌باشد؛

 

مقبره سنگی خنوم حوتپ

 

معابد در مصر دو دسته‌اند: یکی معابد برای عبادت خدایان مثل معبد هوروس در ادفو و دیگری معابد برای مردگان مثل معبد ملکه حتشپسوت در دیرالبحری و معبد تخته سنگی غول آسای رامسس دوم در ابو سمبل

 

برای مثال معبد حتشپسوت: این مجموعه در دامنه کوه جاسازی شده و ترکیب هیجان انگیزی را با معماری و طبیعت بوجود آورده است. سطوح تراس‌ها با راهروهای ستون دار جانبی بوسیله معبدی شیب دار به یکدیگر متصل می‌شوند در وسط تراس بالایی هرم کوچک "سنگی به عنوان نشانی از مقبره قرار دارد. محل دفن فرعون در خارج از مجموعه در دل کوه جای داده شده بود. این معبد ترکیبی از عظمت اهرام دوره پیشین و تالارهای ستون دار چند طبقه است.

 

معبد حتشپسوت معماری بناها و کاخهای پادشاهی کهن مصر باستان: در حدود ۳۰۰۰ قبل از میلاد مسیح مصر سفلی و مصر علیا توسط فرعونی بنام تامر با هم متحد شد و اولین سلسله با یک سیاست واحد" ترکیبی از دو فرهنگ را به مورد اجرا در آورد پس از گذشت این دوره به تدریج معماری مصطبه آغاز شد.

 

مقابر مصطبه‌ای:

 

    اولین مقبره‌هایی که در مصر ساخته شد مصطبه نام داشت که مقبره‌های انفرادی بودند و از سنگ ساخته شده و ارتفاع آنها از سطح زمین حدود ۲/۵ متر بوده است.

 

این مقبره‌ها که معمولاً به شکل سکویی بلند و مستطیل شکل با دیوارهای پر شیب و قطور و با مفرغ سنگ یا آجر هستند محوطه‌ای برای دفن بودند که محوطه اصلی تدفین در زیر زمین و عمق زیاد قرار داشت و بوسیله هواکش به سکویی بلند متصل می‌شد و در ضمن بسیار محکم نیز بودند. در سراب یا همان محوطه تدفین مقبره مصطبه‌ای هیچگونه ارتباطی با محیط خارج وجود نداشت. نقاشی و مجسمه درگذشته و نیز اشیا نفیس و ظروفی که برای مرده لازم بود در آنجا می‌گذاشتند. ارتباط مقبره با خارج از دری بود و به فضای کوچکی منتهی می‌شد که اقوام نزدیک هدایای خود را آنجا می‌گذاشتند. سوراخی که از بالای جسد" متوفی را از آن وارد می‌کردند در برخی موارد از بام تا محل استقرار جسد بیش از ۳۰ متر عمق داشت و پس از اینکه جسد را داخل قرار می‌دادند این سوراخ را کاملاً مسدود می‌کردند و دهانه آن را به دقت مانند سایر نقاط سقف می‌پوشانند. به طوریکه دیگر این مسیر کشف نگردد.

دسته‌بندی بر پایه دوره تاریخی

 

صاحب نظران هنر و معماری مصر را به ۳ دوره تاریخی تقسیم نموده‌اند:

 

دوره پادشاهی کهن

 

در حدود ۳۰۰۰ قبل از میلاد مسیح مصر سفلی و مصر علیا توسط فرعونی بنام “تامر”با هم متحد شدند و اولین سلسله با یک سیاست واحد ترکیبی از دو فرهنگ را به مورد اجرا در آورد پس از گذشت این دوره که به تدریج معماری مصطبه آغاز می‌شود.[۱] این دوره از سال ۳۲۰۰ تا ۲۰۴۰ قبل از میلاد به طول کشید هرم خوفو که بزرگترین هرم از اهرام ثلاثه است مربوط به این دوره بوده که دارای ۱۴۶ متر ارتفاع بوده که امروزه ۱۳۷ متر از آن باقی مانده‌است و دارای قاعده‌ای مربع شکل به ضلع ۲۴۳ متر (سطحی معادل ۵ هکتار) می‌باشد. این هرم از سنگ‌های ۲ تنی ساخته شده‌است و ساخت آن ۲۰ سال به طول انجامید. این هرم علاوه بر مقبره سمبل خدای رع هم بوده که نماد قدرت شاهان مصر است.

 

دوره پادشاهی میانه

 

این دوره از سال ۲۰۴۰ تا ۱۶۵۰ قبل از میلاد به طول کشید از مشخصات بارز این دوره

 

    از بین رفتن اهرام، که خود نشان دهنده کاهش مرکزیت حکومت و آیین رع می‌باشد.

    معماری معابد رونق گرفت و بزرگترین معابد در این دوره بنا گردید.

 

خصوصیات معابد این دوره

 

    سردر و حیاط همیشه مزین به نقاشی‌های است که فرعون را در حال غلبه بر دشمنان نشان می‌دهد و تزئینات سقف که بر خطوط افقی تاکید دارد. نقش سرستون‌ها از گیاهان اطراف نیل اقباس شده و گاهی ستونها به شکل مجسمه انسان بکار رفته‌اند.

    در مجسمه‌سازی این دوره جلوه‌هایی از واقع‌گرایی را می‌توان دید.

    نقاشی تغذیه غزالان متعلق به این دوره‌است که در مقبره حنوم هوتپ یافت شده‌است.

 

دوره پادشاهی جدید

 

این دوره از سال ۱۵۵۰ تا۱۰۷۰ قبل از میلاد به طول کشید از بناهای عظیم این دوره، معبد سنگی رامسس دوم (آخرین فرعون بزرگ مصر) است که دارای چهار پیکره عظیم نشسته در نمای ورودی خود است. راهروی ورودی این معبد در هر دو سو ستونهایی به صورت پیکره ایستاده رامسس دوم قرار داشت که بعدها الگویی برای ستونهای یونانی می‌شود.

 

خصوصیات این دوره

 

در این دوره به دلیل تعداد زیاد پیکره‌ها به ظرافت کاری کمتر توجه شده‌است.

ایده‌ها و مفاهیم

 

دیودور سیسیلی مورخ بزرگ جهان باستان براین باور بوده‌است که:مصریان خانه‌های خود را مکانی ناپایدار، ولی آرامگاه ابدی خویش را مسکن جاودانی خود به شمار آورده‌اند. مصریان نه تنها بناهای قبرهایشان را با حوصله و سرمایه‌گذاری در دست گرفته و به پایان می‌رسانده‌اند. بلکه فضای پیرامونی آن را نیز هرچه زیباتر و سرسبزتر و باشکوه تر به جای می‌گذاشته‌اند.

 

فراعنه، کاهنان و روحانیان عالیمقام، اشراف و نجبا و صاحبمنصبان لشکری و کشوری و مدیران امور دیوانی و یا هر کس دیگر که دارای تمکن مالی بود، پیش از آنکه مرگ او فرا رسد، خانهٔ آخرت خود را ساخته و می‌آراست. پس از مرگ هر مصری می‌توانسته‌اند از قبر وی دریابند که وی متعلق به کدام طبقهٔ جامعه بوده‌است. به سخن دیگر خانهٔ آخرت او معرف خانهٔ دنیای زندگان وی بوده‌است و نشان می‌داد که وی در زندگی چگونه و در چه شرایطی به سر می‌برده‌است.[۲]

 

به نظر مصریان باستان آنها هر چقدر مقام مردگان بالاتر بود، مقبره بزرگتری برای او ساخته می‌شد.

مومیایی‌ها

 

مصری‌ها زندگی کوتاه این جهان را فانی و مرگ را آغاز یک حیات نوین و جاویدان در دنیای دیگر می‌شناختند. به همین دلیل منازل خود را با مصالحی مانند خشت و گل و مقابر را از مصالح با دوامی مانند سنگ می‌ساختند. بر اساس اعتقاد و تفکر آنان هر انسان علاوه بر جسم دارای یک روح بنام «بع»، ویک پیکر شبه گونه بنام «کا» است. «بع» پس از مرگ در زمین مانده و هر شب به جسد باز می‌گردد ولی «کا» می‌تواند مابین این دوجهان در حرکت باشد. به اعتقاد اینان، شرط جاودانه بودن زندگانی آن بوده که بع و کا هر دو بتوانند جسد خود را شناخته و به آن بازگردند. به همین علت برای از بین نرفتن اجساد مردگان آنان را مومیایی کرده و کلیه اشیا و متعلقات آنان را در کنارشان قرار می‌دادند. هم چنین برای محافظت از جسد، مقابر را محکم و غیر قابل نفود می‌ساختند تا «کا» بتواند در آنجا سکونت کند و از بلاهای طبیعی و سرقت اموال در امان باشد. درهای کاذب در کنار مقابر به منظور ورود و خروج «بع» و «کا» ساخته شده بود تا آنها بتوانند تردد کنند.

زندگی پس از مرگ

 

مصریان قدیم اعتقاد داشتند که فراعنه پس از مرگ به خدایی می‌رسند و بنابراین مقابرشان می‌بایست بسیار عظیم و غیرقابل نفوذ ساخته می‌شد. چهار مثلث جانبی هرم در اهرام مصر به گونه‌ای طراحی شده‌اند که پرتوهای خورشید بر جسد فرعون تابیده شود و رابطه جاودانی او را با خدای آفتاب که «رع» نام دارد، حفظ کند. در کنار این اهرام مقابر کوچک تر مکعب شکلی بنام مصطبه به تعداد زیادی ساخته شده‌است. فراعنه مراسم خاکسپاری خود را به شکل یک سنت ملی درآورده بودند به طوری که مذهب، هنر و تفکر مصریان آن زمان به شدت به سمت پرستش آنان سوق یافته بود.[۳]

اهرام

نوشتار اصلی: اهرام

اهرام جیزه

 

از سال۲۳۰۰ تا۲۷۰۰ قبل از میلاد،۸۰ هرم در مصر ساخته شد. اولین هرم بزرگ را دومین پادشاه از دودمان سوم فراعنه بنام جوزر بر پا کرد و این سنت تا سلسله هجدهم ادامه یافت. بعد از آن تا بیست و پنجمین فرعون دیگر هرمی ساخته نشد.[۴]

عملیات ساخت بناها

 

کارگران تا اتمام شدن کار ساخت بنا مجبور بودند در مجاورت معدن سنگی که بنای مورد نظر باید با آن شکل می‌گرفت، زندگی کنند از نکات جالب توجه‌ای که در ساخت بناهای شگفت‌آور مصر شایان ذکر است ساده بودن ابزار کارگران آن دوران در مقابل خلق این بناهای شگفت‌آور است.

طراحی معماری

 

در دوران فراعنه وجود یک طرح معماری پیش از اقدام به ساخت یک بنا ضروری محسوب می‌شد. نمونه‌هایی از این طرح‌ها را می‌توان روی کوزه‌ها و سنگ‌ها دید. در واقع در مصر باستان صنعت‌گرانی که مهارت‌های خاصی در ساخت بنا و ارایه طرح آن داشتند در قالب یک متخصص تجربیات خود را نسل به نسل منتقل کردند.

معماری مصر

 

از کناره رود نیل تا سودان امروزی راسرزمین مصر می نامند. در مسیر این رود آبشارهایی قرار دارد که رود نیل پس از گذشتن از این آبشار ها نزدیک به700کیلو متر راه همواری را به سوی دره ای عمیق می پیماید.اطراف این دره را پرت گاه هایی بلند سنگی فرا گرفته اند،پهنای دره12تا15کیلومتر است،رود نیل قبل از اینکه به دریای مدیترانه بریزد،از دشت همواری می گذرد،در این دشت،رود خانه به شاخه های زیادی تقسیم می شود و تشکیل دلتا می دهد(استاد لمن)

 

مصری ها در نزدیک به4000سال پیش از میلاد کار با مس را آموخته بودند.با ساخت ابزار مسی،دوره سنگ به پایان رسید.ساخت ابزار مسی به وسیله کندن اشکال مورد نظر در روی زمین انجام می گرفت،که گودال های ایجاد شده به وسیله مس مذاب پر،وپس از سرد شدن مورد استفاده قرار می گیرد.

 

ساکنین مصر در دو منطقه شمالی وجنوبی با دو فرهنگ ورسوم کاملاً متفاوت از یکدیگر می زیستند.در مصر سفلی،شغل مردم گله داری و مسکن آنها به صورت چادر نشینی بوده،ولی در مصر علیا،مردم به کشاورزی اشتغال داشتند، و محل سکونت آنهاثابت بوده و همچون سومری ها از نی به عنوان مصالح ساختمانی برای ساختن خانه ها استفاده می کردند.یکی از اختلافات فرهنگی دو قوم،مراسم مذهبی دفن کردن مرده ها بود.در مصر سفلی،مرده ها را در قبر ودر خارج از محل سکونتشان به خاک می سپردند.در صورتی که مصر علیا،مرده ها را در محل سکونت خودشان،یعنی با کشیدن دیوارو بستن راه آن قسمت از خانه ،دفن می کردند(ملک شهیر زادی)

 

((هرودت))مورخ مشهور یونان درباره مصری ها می گوید:(مصری ها بیشتر از هر قوم دیگری به حد افراط مذهبی اند).آن ها سکونت گاه های خود را ،از مصالح کم دوام می ساختند،ولی در ساختن معابد و آرا مگاه های پادشاهان،از سنگ های سخت استفاده می کردند.به طور کلی توجه مصری ها به زندگی دراین جهان، برای ادامه زندگی و دست یابی به سعادت در مرحله دوم زندگی، یعنی زندگی پس از مرگ بوده است و هنر ایشان نیز، بر اساس این نحوه نگرش آنها به زندگی پایه ریزی شده بود.(گاردنر)

 

اوضاع طبیعی مصر و زندگی مصریان؛ در مذهب آنها منعکس شده بود. در دوره ای که مصری ها به صورت نظام اجتماعی و جماعتی نخستین زندگی می کردند،خدایان خود را به صورت جانوران و پرندگان می پنداشتند.آنها خدایان خود را به شکل انسان اما با سری از حیوانات و پرندگان می ساختند. با پیشرفت کشاورزی در بین مصری ها،آنها به پرستش ((خورشید)) پرداختند، زیرا که آن را سرچشمه گرما،رشد و حیات می دانستند.خدای آفتاب ((رع ))نامیده می شد(جنسن).خورشید پادشاه خدایان بود. همچنین علت طغیان رود نیل را نیز به خدای نیل نسبت می دادند که از قسمت بالا و سرچشمه این رودخانه با کوزه آب می ریخت. به همین دلیل آنها همیشه دعا می کردند،که خدای نیل به مزارعشان بیاید و هنگامی که نیل طغیان کرد،مردم مصر جشن می گرفتند و خدای نیل را سپاس می گفتند(ویل دورانت)

معماری پادشاهی کهن

 

در حدود سه هزار سال قبل از میلاد مسیح مصر سفلی و مصر علیا توسط فرعونی به نام((نارمر)) با هم متحد شدند. و اولین سلسله با یک سیاست واحد،ترکیبی از دو فرهنگ را به مورد اجرا درآورد، پس از گذشت این دوره است که بتدریج معماری مقبره ای یا((مصطبه))آغاز می گردد.

 

مقابر مصطبه ای

 

این مقبره ها که مصطبه خوانده می شوند. معمولاً به شکل سکویی بلندو مسطیل شکل با دیواره هایی پرشیب و مفروش از سنگ یا آجر بر روی محوطه تدفین ساخته می شده اند. محوطه تدفین در عمق زیادی در زیر زمین قرار داشت و به وسیله هواکش به سکوی بلندی متصل می شده است شکل مصطبه احتمالاً از تپه های خاکی یا سنگی که مقبره های پشین را می پوشانید،الهام گرفته شده است. این درحالی است که،در بین النهرین تقریباً نوعی بی تفاوتی نسبت به آیین مردگان و حفظ مقبره ها وجود داشته. در صورتی که در مصر اینگونه مساءل را در درجه اول اهمیت قرار می دادند(گاردنر)در سرداب(محوطه تدفین)مقبره مصطبه ای هیچ گونه ارتباطی با محیط خارج وجود نداشت، نقاشی ویا مجسمه متوفی ونیز اشیا نفیس وظروفی که برای((کا))ضروری بود،قرار داده می شد(جنسن). ارتباط مصطبه با محیط خارجی از طریق دری بوده که به فضای کوچکی منتهی می شد و اقوام و نزدیکان متوفی هدایای خود را برای وی در آنجا می گذارند. سوراخی که از بالای جسد متوفی رااز آن وارد میکردند، در برخی موارد از بام تا محل استقرار جسد،بیش از 5/30 متر به طرف پایین عمق داشت. پس از اینکه جسد را داخل مقبره قرار می دادند، این سوراخ را کاملاً مسدود می کردند ودهانه آن را به دقت مانند سایر نقاط سقف می پوشاندند، به طوری که دیگر این مسر کشف نگردد و هر کسی به آن دسترسی نیابد.

 

این آثار نه تنها اولین شکل مقابرساخته شده در مصر بودند، بلکه ساخت آنها در زمانی که اهرام نیز به وجود آمد،ادامه یافت و به عنوان مقابر اشراف و نزدیکان فرعون، در کنار اهرام بنا گردید و طول آنها از5/4 تا 52 متر و ارتفاعشان از3 تا9 متر متغییر بوده است. علت عمود نبودن دیوار این مقابر و تمایل آن ها به داخل ظاهراً باید در استحکام بیشتر این نوع((دیوارها)) نسبت به دیوارهای عمودی بوده باشد(وحدتی اصل)

هرم پله پله ای زوسر(جوسر)

 

در دوره سلسله سوم در حدود(سال2750 ق.م) مقابر مصری شکل هرم هایی پله دار به خود گرفت. مشهور ترین این مقابر (احتمالاً اولین آنها مقبره پادشاه زوسر است که روی همان تپه مستطیل شکل اجدادی ودر شهر سقاره یا گورستان باستانی ممفیس برپا شده است. این هرم نخستین مقبره عظیم پادشاهی بود. شکل هرم مزبور ظاهراً چیزی حد واسط بین مصطبه وهرم های حقیقی بعدی در جیزه است.در واقع متشکل از چندین مصطبه است که به تدریج کوچک شده ودر پایان کار ساختمانی، مشابه زیگورات های بزرگ بین النهرین شده است. اما هرم زوسر بر خلاف زیگورات ها یک مقبره است،نه یک معبد.ارتفاعش از بنای مردگانی که پیرامونش قرار دارند،بلندتر است.

 

مقبره زوسر کارکردی دوگانه داشت: 1-حفاظت از پادشاه مومیایی و اشیاء دفن شده است. 2- مجسم ساختن قدرت مطلق و خدا گونه وی به کمک حجم و صلابت خویش.این ساختمان را با معبد هایش.یک زیارتگاه درمانی می پندارند.مجموعه مهتابی های محصور و حیاط بزرگش،اثر((ایمحوتب))یعنی نخستین هنرمندی بود که نامش در تاریخ مدون آمده است. او که وزیر اعظم پادشاه زوسر بود، مردی با نیروی افسانه ای بود که در جهان باستان نه فقط به عنوان انسانی فرزانه،جادوگری حکیم،کاهن و کاتب گونه ای نابغه و کار دان که بعدها به عنوان خدا پرستیده شد،نیز ستوده می شد.

اهرام ثلاثه

 

در مصر سه هرم از فراعنه سلسله چهارم؛به نام های خوفو(خئوپس)-خفرع(خفرن)و(( منکوریچ))(مرکینوس) وجود دارد.این هرم ها که در حدود2700 ق.م ساخته شده اند،در جیزه قرار دارند ودر سرزمین مصر مظهر پایداری ابدی،علم،پنهانی،رمز و فنون،حکمت ازلی،جادوگری بوده اند.اهرام جیزه نقطه اوجی در تکامل آن شیوه معماری به شمار میرود، که با ساختن مصطبه آغاز گردید.ساختمان این اهرام زائیده ضرورتی خاص نبود.پادشاهان می توانستند مصطبه ها را تا بی نهایت روی هم و مقبره هایشان را سنگین تر کنند.گویا زمانی که پادشاهان سلسله سوم اقامتگاه دائمی خویش را به ((ممفیس))انتقال داده اند،تحت تاثیرهلیوپولیس که در مجاورتشان بود قرار گرفتند. این شهر مرکز کیش نیرومند((رع)) خدای آفتاب بود که تصویرش به صورت یک سنگ هرمی شکل به نام ((بن بن)) ساخته شده بود . در دوران سلسله چهارم،فراعنه مصر خود را فرزندان ((رع))نامیدند وبه همین جهت ،از آن پس کوشیدند او را بر روی زمین مجسم کنند . بنابراین فراعنه دیگر فاصله ای با انتقال اعتقاد به وجود روح وجسم خداگونه خودشان به همان طریق مشابه،به درون مقبره های هرمی شکل نداشتند.

 

به طور کلی معماری مصری در آغاز با ساختما نهایی از خشت و چوب و نی و پاره ای مصالح سبک دیگر برپا گردید.ایمحوتب،ساختمانهای با سنگ های تراشیده شده را مرسوم کرد. در عین حال انواع قالبهای معماریش هنوز انعکاسی بود از شکل ها وابتکاراتی که در شیوه بنایی با مصالح سبک و کم دوام بکار می رفت، همین است که در معماری وی پیل پاهایی به انواع مختلف همیشه در درون جرز کار گذاشته شده است، نه به صورت مستقل و قائم به خود و همه یادگاریست از دسته های نی یا تیرهای چوبی که میان دیوار های خشتی نصب می شود، تا استحکام آنها را افزایش دهد. اما همین موقعیت که این عناصر ساختمانی دیگر خاصیت وجودی یا کاربرد خود را از دست داده بودند،موجب آن شد که ایموحتب و معماران پیرو او ستون ها را به نوعی تازه تبدیل نمایند و آن ها را در را هدف نوین به کار برند ، پذیرش این حقبقت که قالب ها یا به صورت های معماری می تواند حالت و اندیشه ای را به بیان آورد، در وهله اول دشوار می نماید و عموماً چنین می پنداریم که اگر این قالبها از نظر ساختمانی خاصیتی معین در ظبقه ای قطعی نداشته باشند. دیگر چیزی جز تزیین سطحی نخواهد بود (ویل دورانت)

 

یونانی ها از ستون های مصر اقتباس نموده و سپس آن را تکمیل بخشیدند. شبیه ستون های پاپیروس که معروف مصر سفلی است . در بنای کاخ شمالی مزاز پادشاه زوسر به کار گرفته شده است. مصری ها از پیش از سلسله ها روش طاق زنی را می دانستند ودر حدود3000سال ق. م به ندرت از طاق زنی استفاده کرده اند. در نهایت باید گفت معماری مصری معماری جرمی است و توجه‌شان به فرم و جرم بوده تا فضا سازی و همچنین معماران مصر از شیوه ستون های افقی و عمودی نهایت استفاده را برده‌اند . از بنا های باشکوه مصری باید به معابد سر در هم اشاره نمود ،این بنا ها دارای سردر های عظیم وجسیمی بودند که بر روی آن نقوش کنده کاری شده و برجسته تعبیه شده است . بر روی سردر این معابد جایی برای نصب پرچم های بزرگ قرار داشت. سر در های این معابد به حدی بزرگ و عظیم بود که تمام ساختمان معبد تحت تاثیر این وضعیت قرار می گرفت . یکی از نمونه های بارز این نوع بناها معبد خنوس در کرنک و نمونه های دیگر است.[۵]

جستارهای وابسته

 

اهرام مصر

منابع

 

«معماری مصر باستان». تاریخ ما. بازبینی‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۱.

اردشیر خدادادیان. تاریخ مصر باستان. تهران، سخن،، ۱۳۸۸.

«اهرام ثلاثه». تاریخ ما. بازبینی‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۱.

«اهرام مصر». تاریخ ما. بازبینی‌شده در ۱۲ دسامبر ۲۰۱۱.