دانشکده هنر دانشگاه آیووا

محل قرارگیری مدرسه هنر و تاریخ هنر، دانشگاه آیووا (Lowa) تمامی مشخصات سایتی ایده آل را دارد؛ زمینی وسیع و گسترده، خارج از بافت فشرده شهری و در میان طبیعتی پوشیده از درختان با چشم اندازهای زیبا و در مجاورت رودخانه ای عریض.

طرح ساختمان جدید این دانشکده توسط دفتر معماری استیون هال (Steven Holl) معمار برجسته آمریکایی طراحی شده و در فهرست برترین ساختمان های آموزشی ایالات متحده آمریکا قرار دارد. نحوه گستردگی ساختمان در زمین به نحوی است که ارتباط بصری مناسبی با تپه های آهکی مجاور ساختمان داشته و فضایی آرامش بخش و به دور از هرگونه آلودگی صوتی را برای تحصیل دانشجویان رشته های هنر و تاریخ هنر فراهم آورده است. به موجب این موفقیت هاست که هیات داوری AIA نیز به عنوان یکی از معتبرترین انجمن های معماری، از ترکیب هوشمندانه ساختار این بنا با سایت پیرامون تقدیر نموده است.

ساختار نظام توده و فضا، به شکلی است که از تداعی یک شی (object) یا فرم مستقل در گریز بوده و با آزادی تمام در سایت گسترده شده است. بدین ترتیب استیون هال در صدد تبیین مفهوم جدیدی است که از آن با "بی فرمی" نام می برد.

مصالح غالب در پیرامون سایت آجر قرمز رنگ می باشد. ساختمان قدیمی دانشکده نیز با چنین پوششی در همین محل قرار داشته و رنگ جداره های خارجی به پیروی از آن قرمز انتخاب شده است. در این بنا استفاده بهینه از روشنایی و تابش آفتاب مدنظر بوده است. به همین دلیل نورگیرهای سقفی و جداره های شفاف شیشه ای نور طبیعی را به تمام فضاهای داخلی می رسانند.

سیالیت فضاهای داخلی و پیچیدگی فضاهای ارتباطی در نیم طبقات از دیگر شاخصه های معماری این بناست. در داخل ساختمان نیز از ورقه های استیل قرمز رنگ در جداره های پلکان و جداره ویدها استفاده شده است.

در نمای پشتی ساختمان ردیفی از شش مدول یک اندازه با جداره هایی از شیشه مات و به ارتفاع دو طبقه وجود دارد. در پشت این جداره در طبقه همکف کتابخانه، سالن مطالعه و سرویس های بهداشتی و در طبقه اول ردیفی از اتاق های اساتید قرار گرفته است. در انتهای این جداره و در کنج ساختمان دیواره ای منحنی شکل سالن همایش را محصور کرده است.

از آن جایی که ساختمان در مجاورت رودخانه ای عریض قرار داشته و نیز وجود آبگیر طبیعی کوچک در سایت، پیوند با آب از ایده های اصلی در طراحی ساختمان است؛ به همین دلیل بخش اصلی فضاهای آموزشی نظیر کلاس های تئوری و آتلیه ها در بازویی جدا شده از ساختمان قرار دارند که بر روی سطح آب پیشروی نموده و پایه های بتنی آن در آب فرو رفته است. این فضاها ضمن حداکثر استفاده از نور طبیعی دید مناسبی به فضای سبز پیرامون بنا و همچنین رودخانه دارند.

یکی دیگر از شاخصه های بارز ساختمان پلکان قرمز رنگی است که همچون تندیسی در فضای پیلوت این بخش از ساختمان قرار گرفته و با پیشروی در آب به داخل حجم نفوذ کرده است.

خانه عباسیان

خانه عباسیان در خیابان فاضل نراقی، خیابان خرم، کوچه ایوان ناظم بیگ در شهر کاشان، استان اصفهان قرار دارد. این خانه یکی از جالب ترین نمونه ها در بین خانه های کاشان است. تنوع و تعدد فضاهای این خانه با هیچ یک از خانه های دیگر قابل مقایسه نیست، ضمن این که کیفیت فضاهای آن نیز تا حدودی با سایر خانه ها متفاوت می باشد.

خانه عباسیان دارای حیاطی کم وسعت و مرتفع است و شاید به همین دلیل است که حیاط در طبقات بالاتر بازتر و فراخ تر گشته تا فضای باز خانه دلتنگ و کوچک به نظر نرسد. این بازشدن تدریجی حجم حیاط سبب شده که در جبهه های جنوب غربی و شمال شرقی در جلوی هر یک از تالار های موجود، فضای باز نسبتا وسیعی همانند یک حیاط مستقل در ارتفاع ایجاد گردد. از سوی دیگر گسترش حیاط با شکلی منظم در جهت شمال غربی و در جلوی ایوان اصل خانه چشم انداز بهتر و عمیق تری را برای ایوان فراهم آورده است. این ایوان دارای تزیینات زیبای یزدی بندی است و ارتفاع آن از سایر قسمت های بنا بیشتر می باشد. در پشت این ایوان، تالار بزرگ صلیبی شکل قرار دارد که به همراه ایوان مجموعه فضایی مهم را پدید آورده است.

در جبهه جنوب شرقی، در طبقه اول یک تالار و دو اتاق سه دری واقع شده اند که با ارسی هایی به یکدیگر مرتبط می باشند و هنگامی که ارسی ها بالا می روند، فضای وسیع و زیبایی پدید می آید. روی این فضا در طبقه بالا ترکیبی از یک اتاق پنج دری، دو اتاق سه دری و دو ایوان دیده می شود که ایوان ها بین اتاق پنج دری و سه دری های طرفین قرار دارند. در نیم طبقه بالاتر دو فضای کشیده روی ایوان ها قرار گرفته اند که با روزن هایی از حیاط نور می گیرند.

در طبقه اول جبهه جنوب غربی، تالاری قرار گرفته که در پشت خود فضای وسیع تالار مانندی دارد. روی این قسمت نیز در طبقه بالا یک پنج دری با دو ایوان در دو سوی آن و همراه با یک صفه در جلو ساخته شده است که قبلا به آن اشاره گردید. در طبقه بالای این ایوان ها نیز فضاهای دیگری قرار دارند. قوس میانی پنج دری از خط نهائی نمای این جبهه اندکی بلندتر است.

اما در جبهه شمال شرقی حیاط، در طبقه اول شکل دیگری بروز می کند، به این صورت که نمای این بخش کاملا شبیه نمای جبهه مقابل آن یعنی جبهه جنوب غربی است. اما فضای واقع در پشت این بخش کاملا با فضای جبهه مقابل متفاوت می باشد و پائین تر از سطح حیاط قرار گرفته است. در طبقه بالای این جبهه یک اتاق سه دری با دو فضای کفش کن در طرفین قرار دارد که در نیم طبقه بالاتر به یک تالار تبدیل می شود و در نتیجه نمای این جبهه در میانه ارتفاع بیشتری می یابد.

حوضخانه مرتفعی در گوشه غربی بنا واقع است و فضاهایی در دو طبقه پیرامون آن قرار گرفته اند که از بخش های مهم خانه به شمار می آیند. سقف گنبدی شکل حوضخانه و سقف های گهواره ای فضاهای پیرامون آن از سطح بام بیرون زده اند. فضای دیگری نیز در گوشه شرقی خانه قرار گرفته که سقفی رسمی بندی دارد و با یک ارسی به سه دری مجاور آن باز می شود.

خانه دو ورودی مهم دارد، یک ورودی در گوشه جنوبی حیاط واقع است که شامل دو دالان، یک هشتی بزرگ، یک هشتی کوچک و یک حیاط سرباز می باشد که در مجموع با پیچ و خم بسیار و عبور از فضاهای متفاوت، وارد شونده را به یکی از راهروهای گوشه حیاط و سپس به سطح آن راهنمایی می کند.

در این خانه فضاها در شکل های مختلفی در کنار هم قرار گرفته اند. همچنین برای ایجاد تنوع فضایی بیشتر، بنا از تزیینات کاملا مختلفی با رنگ های متفاوت نیز برخوردار شده است. اکثر فضاهای خانه دارای سقف هایی با تزیینات یزدی بندی هستند و تالارهای خانه با  گچبری های رنگی و آینه کاری تزیین شده اند. وجود فضاهای متنوع در نیم طبقه ها و بالاخره اشتراک بخشی از فضای این خانه با خانه مجاور که به صورت پیش روی نیم طبقه دوم در جبهه جنوب شرقی پدیدار شده است نیز از خصوصیات قابل توجه این خانه به حساب می آید.

دانشکده هنر و معماری ییل

در میان نسل دوم معماران مدرن که پس از جنگ جهانی دوم سعی در تعدیل عقاید افراطی، اعتلای آرمان ها و رفع چالش های معماری مدرن داشتند، لویی کان و پل رودولف بیش از سایرین موفق بودند. این دو معمار هر یک به نحوی تحت تاثیر اساتید معماری مدرن و مشتاق به کشف پتانسیل های مصالح جدید نظیر بتن بودند.

در سال 1963 پل رودولف (Paul Rudolph) ساختمان دانشکده هنر و معماری دانشگاه ییل را در نبش تقاطعی در"نیوهاون" آمریکا طراحی نمود که درست در کنج مقابل آن گالری آثار هنری دانشگاه توسط لویی کان طراحی شده بود.

بنای گالری که یک دهه پیش از طرح رودولف احداث شده بود می توانست الگویی الهام بخش برای رودولف باشد؛ ساختمانی چهار طبقه با نمایی از شیشه و فولاد، متاثر از معماری مینیمال "میس وندر روهه". با این وجود رودولف که درصدد تبیین زبان معماری شخصی خود بود با الهام از ساختمان لارکین اثر فرانک لوید رایت و آثار متاخر لکوربوزیه، توانست سبک معماری بروتالیستی و تندیس گرا را اعتلا بخشیده و بنایی درخور تحسین و ماندگار خلق کند، بنایی که به عنوان یکی از سمبل های معماری مدرن متاخر شناخته شده و نقشی تاثیرگذار در شکل گیری معماری دهه شصت و هفتاد میلادی داشته است.

رودولف با آشکار ساختن عناصر سازه ای بتنی و تاکید بر بافت مصالح، طبیعت بی آلایش مصالح مدرن را ستوده و سبک معماری بروتالیستی را اعتلا بخشید. نکته شاخص دیگر در این بنا، تضاد میان سیالیت فضاهای داخلی و صلبیت جداره های خارجی در ساختار درونگرای پروژه است.

در اغلب آثار رودولف ایده های اصلی طرح در مقطع شکل می گیرد و چنانچه در مقاطع این پروژه نیز مشاهده می شود تعدد طبقات در داخل ساختمان بسیار زیاد بوده و سطوح داخلی ساختمان به بیش از سی تراز ارتفاعی مختلف قابل تفکیک است، حال آنکه نمای خارجی ساختمان پنج طبقه به نظر می رسد.

در سال 1969 حریقی شبانه بخش زیادی از فضاهای داخلی را از بین برد ودر عملیات بازسازی آن قسمت هایی از طرح نیز تغییر نمود. در سال 2008 نیزطرح گسترش دانشگاده هنر و معماری ییل توسط چارلز گواثمی، معمار صاحب نام آمریکایی طراحی و اجرا گردید.