معماری در دوره های زمانی مختلف
یکی از سوالاتی که با دیدن ساختمان های زیبا و بزرگ در ذهن ما بوجود می آید این است که چه کسانی و چگونه موفق به خلق چنین آثار معماری عظیمی شده اند. بخصوص اگر ساختمان ها قدیمی باشند و ساخت آنها به چند صد سال قبل برگردد، شگفتی بیشتری به وجود می آورند. این مقاله دوره های مختلف هنر معماری را از سالها قبل تا به امروز مورد بررسی قرار می دهد.
از آنجا که اختراع خط و استفاده از آن به 6000 سال قبل برمی گردد، تاریخ ثبت شده بشری هم عمری 6000 ساله دارد. آنچه مسلم است تمدن های بسیاری قبل از آن وجود داشته اند که به دلیل عدم ثبت وقایع و پیشرفت های خود امروزه اطلاع زیادی از آنها در دست نیست. خوشبختانه علاوه بر ثبت تاریخ به صورت نوشته، بناهای تاریخی هم حرف زیادی برای گفتن دارند. بناهایی که به پیش از 6000 سال قبل برمی گردد، در زمره معماری ما قبل تاریخ به حساب می آید که هنر، علم و انگیزه زیاد معماران و فرمانروایان زمان خود را بازگو می کند.
مصر باستان
از 5500 تا 2800 سال قبل، فرمانروایان قدرتمند مصر بناهای عظیم و شگفت انگیز زیادی از جمله اهرام، آرامگاه ها و معابد زیادی در مصر ساختند که تا امروز پا برجاست. این بناها مانند اهرام جیزه نه تنها ابتدایی نیستند، بلکه معماری بسیار پیچیده و حیرت انگیزی دارند که هنر معماری و علم مهندسی سازندگان آن را اثبات می کنند. مصالح ساختمانی که مصری ها از آن استفاده می کردند عمدتا انواع سنگ معدن و سنگ گرانیت بوده است که با قایق های عظیم از طریق رود نیل به مصر آورده می شده است. از جمله بناهایی که از معماری شگفت انگیزی برخوردارند میتوان به اهرام جیزه، دره سلاطین و معبد هات شپ سوت اشاره کرد.
دوره معماری کلاسیک
این دوره معماری از 850 سال قبل از میلاد مسیح آغاز شده و تا سال 476 بعد از میلاد ادامه پیدا کرده است. این دوره در واقع رشد تمدن یونان باستان و رم باستان را در دل خود جای داده که تا سقوط امپراتوری رم ادامه پیدا می کند. در این دوره بناهای فوق العاده ای با قوانین مشخص معماری ساخته شده است. بناها عمدتا شامل تعداد زیادی ستون است که با طراحی کلاسیک ساخته شده است. استفاده از مجسمه های کلاسیک سنگی در ساختمان از دیگر ویژگی های معماری این دوران است. تاثیر این معماری و طراحی زیبایی که در آن به کار رفته، هنر معماری دوره مدرن را نیز تحت تاثیر قرار داده است.
بیزانس
پس از آنکه کنستنتاین در سال 330 میلادی پایتخت امپراتوری رم را از رم به بیزانس (استانبول امروزی) تغییر داد، معماری روم به شکوفایی جدیدی رسید. در این سبک معماری جدید از آجر به جای سنگ استفاده شد و کاشی های زیبا با که با جزئیات طراحی شده است برای اولین بار مورد استفاده قرار گرفت.
معماری رومی وار (رومانسک)
بین سال های 800 و 1200 میلادی، همزمان با گسترده شدن قدرت رم در سراسر اروپا، سبک معماری رومی هم در اروپا رواج پیدا کرد. در این دوره قصرها و کلیساهای زیادی در سرتاسر اروپا با بهره گیری از معماری رومی با دیوارهای بلند و مستحکم و طاق های بلند و گرد ساخته شد.
معماری رونسانس
قرون پانزدهم و شانزدهم میلادی یک دوره بیداری معماری در ایتالیا، فرانسه و انگلستان بود. معماران بزرگی در این عصر پدیدار شدند که با الهام از معماری کلاسیک رم و یونان باستان به ساخت بناهای زیبا پرداختند. سال ها پس از گذشت رونسانس، معماری این دوره مورد علاقه و توجه معماران غربی قرار گرفت.
معماری باروک
در بین سال های 1600 و 1830 سبک معماری جدیدی با شکل های غیرمتعارف و کلیساهای دراماتیک در ایتالیا شکل گرفت. در فرانسه هم سبک باروک با سبک کلاسیک تلفیق شد و پدیده معماری جدیدی به نام کاخ ورسای بوجود آمد. اشراف روسیه تحت تاثیر کاخ ورسای، کاخ سن پیترزبورگ را با معماری باروک ساختند. این سبک معماری در همه جای اروپا وجود دارد.
معماری روکوکو
در بین سال های 1650 تا 1790 میلادی که آخرین دوره معماری باروک به حساب می آید، معماران ساختمان های زیبای سفید رنگی با منحنی های زیبا ساختند. این بناها با کتیبه ها و اشکال هندسی و انگوری شکل تزیین داده شده است.
معماری نئوکلاسیک
در بین سال های 1730 و 1914 میلادی، معماران با الهام از سبک معماری دوره رونسانس و معماری کلاسیک بناهای جدیدی در بریتانیا، ایالات متحده آمریکا و اروپا خلق کردند که جزئیات زیادی از معماری یونان و رم باستان به عاریه گرفته بود.
معماری آرت نوو (هنر نو)
در دوره کوتاه سال های بین 1890 و 1914 میلادی، سبک هنری جدیدی در گرافیک و طراحی پارچه شکل گرفت که به سبک هنر نو مشهور است. این سبک هنری به معماری و طراحی داخلی هم راه پید کرد. بناها در این سبک از خطوط منحنی و کروی شکل، زیاد استفاده کرده اند.
معماری آرت دکو (هنر تزئینی)
در بین سال های 1925 و 1937، طراحی های زیگزاگ و خطوط عمودی تاثیری زیادی در هنر معماری داشت. بسیاری از طرح های زمینه ای که در سبک آرت دکو استفاده شده است، از مصر باستان الهام گرفته شده است.
سبک مدرن در معماری
مدرنیسم سبک غالب قرن بیستم و بیست و یکم است. به همین دلیل سیطره این سبک از سال 1900 تا به حال ادامه داشته است. مدرنیسم تغییرات بسیار زیادی در معماری بوجود آورد که کاملا منحصر به فرد است.
سبک پست مدرن (فرا مدرن)
جدیدترین سبک هنری که عالم معماری را تحت تاثیر قرار داد سبک فرا مدرن است که از سال 1972 آغاز شده و تا به امروز ادامه داشته است. واکنش نسبت به سبک مدرن منجر به ورود مجدد طرح های کلاسیک به معماری شد و سبک فرا مدرن از ترکیب مدرنیسم و کلاسیک به وجود آمد. یک نگاه دقیق به سبک های مختلف معماری که تا به امروز آمده است، تاثیر معماری دوره باستان را نشان می دهد.
